Tia UV là gì? Nó còn có một cái tên khác là tia tử ngoại hoặc tia cực tím (UltraViolet) là một dạng bức xạ điện từ đến từ mặt trời và các nguồn nhân tạo như giường tắm nắng và mỏ hàn. Tia cực tím tùy theo loại mà có thể gây hại hoặc tốt cho sức khỏe con người.
Mục lục
1. Tia UV là gì?
Bức xạ UV: Bức xạ cực tím. Tia này vô hình và là một phần của năng lượng đến từ mặt trời, có thể đốt cháy da và gây ung thư da. Bức xạ UV được tạo thành từ ba loại tia – tia cực tím A (UVA), tia cực tím B (UVB) và tia cực tím C (UVC) với các bước sóng lần lượt là 380 – 315 nm, 315 – 280nm và ngắn hơn 280nm. Tia UVC với bước sóng ngắn còn được gọi là bước sóng mang tính tiệt trùng.
2. Tia UV tác động thế nào đến con người?
UVC là loại tia cực tím nguy hiểm nhất nhưng không thể xuyên qua tầng ozon bảo vệ của trái đất. Do đó, nó không đe dọa đến sự sống của con người, động vật hoặc thực vật trên trái đất. Mặt khác, tia UVA và UVB xâm nhập vào tầng ôzôn ở dạng suy yếu và đến bề mặt hành tinh. UVA yếu hơn UVB nhưng đi sâu vào da hơn UVB. Hiện nay người ta thường chấp nhận rằng cả UVA và UVB đều gây ung thư da, bao gồm cả khối u ác tính. Vì lý do này, kem chống nắng được khuyên dùng để ngăn chặn cả hai loại bức xạ – UVA và UVB.
Ngoài ung thư da, tiếp xúc với tia UV có thể gây ra các vấn đề sức khỏe khác. Chẳng hạn như tia UV, từ mặt trời hoặc từ các nguồn nhân tạo như giường tắm nắng, có thể gây cháy nắng.
Tiếp xúc với tia UV có thể khiến da bị lão hóa sớm và các dấu hiệu của tác hại của ánh nắng mặt trời như nếp nhăn, da sần sùi, đốm gan, dày sừng quang hóa và chứng đàn hồi do năng lượng mặt trời.
Tia UV cũng có thể gây ra các vấn đề về mắt. Chúng có thể khiến giác mạc (ở mặt trước của mắt) bị viêm hoặc bỏng. Chúng cũng có thể dẫn đến sự hình thành của bệnh đục thủy tinh thể (lớp màng của thủy tinh thể của mắt) và mộng thịt (sự phát triển mô trên bề mặt của mắt), cả hai đều có thể làm giảm thị lực.
Tiếp xúc với tia UV cũng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, do đó cơ thể khó chống lại nhiễm trùng hơn. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề như mụn rộp tái hoạt do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc các nguồn tia UV khác. Nó cũng có thể khiến vắc-xin kém hiệu quả hơn.
Một số người nhạy cảm hơn với tác hại của bức xạ UV. Một số loại thuốc cũng có thể khiến bạn nhạy cảm hơn với bức xạ UV, khiến bạn dễ bị cháy nắng hơn. Và một số điều kiện y tế có thể trở nên tồi tệ hơn do bức xạ UV.
3. Tia UV có gây ung thư da không?
Hầu hết các bệnh ung thư da là kết quả của việc tiếp xúc với tia UV trong ánh sáng mặt trời. Cả ung thư tế bào đáy và tế bào vảy (loại ung thư da phổ biến nhất) đều có xu hướng phát hiện trên các bộ phận tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và sự xuất hiện của chúng thường liên quan đến việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời suốt đời.
Nguy cơ mắc ung thư hắc tố, một loại ung thư da nghiêm trọng hơn nhưng ít phổ biến hơn, cũng liên quan đến việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, mặc dù có lẽ không mạnh bằng. Ung thư da cũng có liên quan đến việc tiếp xúc với một số nguồn tia UV nhân tạo.
4. Tia cực tím nhân tạo
Ngoài ánh sáng tự nhiên từ mặt trời, ánh sáng nhân tạo từ đèn thuộc da có chứa tia UVA và UVB. Đèn hồ quang điện cũng có thể tạo ra tia cực tím để đốt nóng lò nung chảy và cho phép máy chiếu chuyển động chiếu phim.
Kết
Mặc dù tia cực tím có thể gây hại cho sức khỏe, nhưng nó cũng có thể duy trì hoặc cải thiện sức khỏe. Khi tia cực tím chiếu vào da người, nó sẽ kích hoạt sản xuất vitamin D, giúp thúc đẩy sự phát triển của xương và răng. Do đó bạn hãy chú ý để ứng dụng thật tốt tia UV cho sức khỏe của bản thân và gia đình nhé.
